Arita Ware/pl: Difference between revisions
Created page with "* Malowanie podszkliwne w kolorze kobaltowo-niebieskim" |
Updating to match new version of source page |
||
(22 intermediate revisions by 2 users not shown) | |||
Line 1: | Line 1: | ||
<languages /> | <languages /> | ||
== Przegląd == | == Przegląd == | ||
'''Arita ware''' (有田焼, Arita-yaki) to ceniony styl japońskiej porcelany, który powstał na początku XVII wieku w mieście Arita, położonym w prefekturze Saga na wyspie Kiusiu. Znane ze swojego wyrafinowanego piękna, delikatnego malowania i globalnego wpływu, Arita ware było jednym z pierwszych japońskich produktów eksportowych z porcelany i pomogło ukształtować europejskie postrzeganie ceramiki wschodnioazjatyckiej. | '''Arita ware''' (有田焼, Arita-yaki) to ceniony styl japońskiej porcelany, który powstał na początku XVII wieku w mieście Arita, położonym w prefekturze Saga na wyspie Kiusiu. Znane ze swojego wyrafinowanego piękna, delikatnego malowania i globalnego wpływu, Arita ware było jednym z pierwszych japońskich produktów eksportowych z porcelany i pomogło ukształtować europejskie postrzeganie ceramiki wschodnioazjatyckiej. | ||
Line 9: | Line 10: | ||
* Malowanie podszkliwne w kolorze kobaltowo-niebieskim | * Malowanie podszkliwne w kolorze kobaltowo-niebieskim | ||
* Później pojawiły się wielobarwne emaliowane nakładki (w stylu ''aka-e'' i ''kinrande'') | |||
* | |||
< | <span id="History"></span> | ||
== | == Historia == | ||
=== Początki na początku XVII wieku === | |||
Historia wyrobów z Arita zaczyna się od odkrycia kaolinu, kluczowego składnika porcelany, w pobliżu Arita około 1616 roku. Mówi się, że rzemiosło to wprowadził koreański garncarz '''Yi Sam-pyeong''' (znany również jako Kanagae Sanbei), któremu przypisuje się założenie japońskiego przemysłu porcelanowego po jego przymusowej migracji podczas japońskich inwazji na Koreę (1592–1598). | |||
=== Okres Edo: Wzrost znaczenia === | |||
=== Edo | W połowie XVII wieku wyroby z Arita stały się luksusowym towarem w kraju i za granicą. Przez port Imari były eksportowane do Europy przez Holenderską Kompanię Wschodnioindyjską (VOC), gdzie konkurowały z chińską porcelaną i miały duży wpływ na zachodnią ceramikę. | ||
=== Okres Meiji i czasy współczesne === | |||
=== Meiji | Garncarz z Arita dostosował się do zmieniających się rynków, włączając zachodnie techniki i style w epoce Meiji. Dziś Arita pozostaje centrum produkcji wysokiej jakości porcelany, łącząc tradycyjne metody z nowoczesną innowacją. | ||
Arita | |||
< | <span id="Characteristics_of_Arita_Ware"></span> | ||
== | == Charakterystyka Arita Ware == | ||
< | <span id="Materials"></span> | ||
=== | === Materiały === | ||
* Glinka kaolinowa z kamieniołomu Izumiyama | |||
* | |||
* Wypalane w wysokiej temperaturze około 1300°C | |||
* | |||
* Trwały korpus z porcelany szkliwionej | |||
* | |||
=== Techniki dekoracyjne === | |||
{| class="wikitable" | {| class="wikitable" | ||
! | ! Technika !! Opis | ||
|- | |- | ||
| | | Podszkliwny niebieski (Sometsuke) || Malowany kobaltowym błękitem przed szkliwieniem i wypalaniem. | ||
|- | |- | ||
| | | Szkliwne emalie (Aka-e) || Nakładane po pierwszym wypaleniu; obejmuje żywe czerwienie, zielenie i złoto. | ||
|- | |- | ||
| Kinrande | | Styl Kinrande || Zawiera złote liście i misterne zdobienia. | ||
|} | |} | ||
=== Motywy i tematy === | |||
Typowe wzory obejmują: | |||
* Natura: piwonie, żurawie, kwiaty śliwy | |||
* Sceny folklorystyczne i literackie | |||
* Wzory geometryczne i arabeskowe | |||
* Krajobrazy w stylu chińskim (wczesna faza eksportu) | |||
< | <span id="Production_Process"></span> | ||
== | == Proces produkcji == | ||
=== 1. Przygotowanie glinki === | |||
=== 1. | Kaolin jest wydobywany, kruszony i rafinowany w celu uzyskania obrabialnej masy porcelanowej. | ||
Kaolin | |||
=== 2. Kształtowanie === | |||
=== 2. | Rzemieślnicy formują naczynia ręcznie lub przy użyciu form, w zależności od stopnia skomplikowania i kształtu. | ||
=== 3. Pierwsze wypalanie (biszkopt) === | |||
=== 3. | Elementy są suszone i wypalane w celu utwardzenia formy bez szkliwa. | ||
=== 4. Dekoracja === | |||
=== 4. | Wzory podszkliwne są nakładane tlenkiem kobaltu. Po szkliwieniu, drugie wypalanie w wysokiej temperaturze zeszkliwia porcelanę. | ||
=== 5. Emaliowanie emalią (opcjonalnie) === | |||
=== 5. | W przypadku wersji wielokolorowych dodaje się farby emaliowe i wypala ponownie w niższych temperaturach (~800°C). | ||
< | <span id="Cultural_Significance"></span> | ||
== | == Znaczenie kulturowe == | ||
Wyroby Arita reprezentują początki japońskiej porcelany jako sztuki i przemysłu. | |||
Arita | |||
Ministerstwo Gospodarki, Handlu i Przemysłu (METI) uznało ten wyrób za '''Tradycyjne Rzemiosło Japonii'''. | |||
Rzemiosło to zostało wpisane na listę UNESCO jako część inicjatyw na rzecz niematerialnego dziedzictwa kulturowego Japonii. | |||
W dalszym ciągu wywiera wpływ na nowoczesną sztukę ceramiczną i wzornictwo zastawy stołowej na całym świecie. | |||
< | <span id="Arita_Ware_Today"></span> | ||
== Arita Ware | == Arita Ware dzisiaj == | ||
Współcześni artyści Arity często łączą wielowiekowe techniki z minimalistyczną, współczesną estetyką. | |||
Wiosną każdego roku w mieście Arita odbywają się '''Arita Ceramic Fair''', które przyciągają ponad milion gości. | |||
Muzea takie jak '''Muzeum Ceramiki Kyushu''' i '''Park Porcelany Arita''' chronią i promują to dziedzictwo. | |||
== Categories == | == Categories == | ||
Line 157: | Line 102: | ||
[[Category:Ceramics]] | [[Category:Ceramics]] | ||
[[Category:Porcelain]] | [[Category:Porcelain]] | ||
[[Category:Porcelain of Japan]] | |||
[[Category:UNESCO Intangible Cultural Heritage (Japan)]] | [[Category:UNESCO Intangible Cultural Heritage (Japan)]] |
Latest revision as of 06:21, 16 July 2025
Przegląd
Arita ware (有田焼, Arita-yaki) to ceniony styl japońskiej porcelany, który powstał na początku XVII wieku w mieście Arita, położonym w prefekturze Saga na wyspie Kiusiu. Znane ze swojego wyrafinowanego piękna, delikatnego malowania i globalnego wpływu, Arita ware było jednym z pierwszych japońskich produktów eksportowych z porcelany i pomogło ukształtować europejskie postrzeganie ceramiki wschodnioazjatyckiej.
Charakteryzuje się ona tym, że:
- Biała porcelanowa podstawa
- Malowanie podszkliwne w kolorze kobaltowo-niebieskim
- Później pojawiły się wielobarwne emaliowane nakładki (w stylu aka-e i kinrande)
Historia
Początki na początku XVII wieku
Historia wyrobów z Arita zaczyna się od odkrycia kaolinu, kluczowego składnika porcelany, w pobliżu Arita około 1616 roku. Mówi się, że rzemiosło to wprowadził koreański garncarz Yi Sam-pyeong (znany również jako Kanagae Sanbei), któremu przypisuje się założenie japońskiego przemysłu porcelanowego po jego przymusowej migracji podczas japońskich inwazji na Koreę (1592–1598).
Okres Edo: Wzrost znaczenia
W połowie XVII wieku wyroby z Arita stały się luksusowym towarem w kraju i za granicą. Przez port Imari były eksportowane do Europy przez Holenderską Kompanię Wschodnioindyjską (VOC), gdzie konkurowały z chińską porcelaną i miały duży wpływ na zachodnią ceramikę.
Okres Meiji i czasy współczesne
Garncarz z Arita dostosował się do zmieniających się rynków, włączając zachodnie techniki i style w epoce Meiji. Dziś Arita pozostaje centrum produkcji wysokiej jakości porcelany, łącząc tradycyjne metody z nowoczesną innowacją.
Charakterystyka Arita Ware
Materiały
- Glinka kaolinowa z kamieniołomu Izumiyama
- Wypalane w wysokiej temperaturze około 1300°C
- Trwały korpus z porcelany szkliwionej
Techniki dekoracyjne
Technika | Opis |
---|---|
Podszkliwny niebieski (Sometsuke) | Malowany kobaltowym błękitem przed szkliwieniem i wypalaniem. |
Szkliwne emalie (Aka-e) | Nakładane po pierwszym wypaleniu; obejmuje żywe czerwienie, zielenie i złoto. |
Styl Kinrande | Zawiera złote liście i misterne zdobienia. |
Motywy i tematy
Typowe wzory obejmują:
- Natura: piwonie, żurawie, kwiaty śliwy
- Sceny folklorystyczne i literackie
- Wzory geometryczne i arabeskowe
- Krajobrazy w stylu chińskim (wczesna faza eksportu)
Proces produkcji
1. Przygotowanie glinki
Kaolin jest wydobywany, kruszony i rafinowany w celu uzyskania obrabialnej masy porcelanowej.
2. Kształtowanie
Rzemieślnicy formują naczynia ręcznie lub przy użyciu form, w zależności od stopnia skomplikowania i kształtu.
3. Pierwsze wypalanie (biszkopt)
Elementy są suszone i wypalane w celu utwardzenia formy bez szkliwa.
4. Dekoracja
Wzory podszkliwne są nakładane tlenkiem kobaltu. Po szkliwieniu, drugie wypalanie w wysokiej temperaturze zeszkliwia porcelanę.
5. Emaliowanie emalią (opcjonalnie)
W przypadku wersji wielokolorowych dodaje się farby emaliowe i wypala ponownie w niższych temperaturach (~800°C).
Znaczenie kulturowe
Wyroby Arita reprezentują początki japońskiej porcelany jako sztuki i przemysłu.
Ministerstwo Gospodarki, Handlu i Przemysłu (METI) uznało ten wyrób za Tradycyjne Rzemiosło Japonii.
Rzemiosło to zostało wpisane na listę UNESCO jako część inicjatyw na rzecz niematerialnego dziedzictwa kulturowego Japonii.
W dalszym ciągu wywiera wpływ na nowoczesną sztukę ceramiczną i wzornictwo zastawy stołowej na całym świecie.
Arita Ware dzisiaj
Współcześni artyści Arity często łączą wielowiekowe techniki z minimalistyczną, współczesną estetyką.
Wiosną każdego roku w mieście Arita odbywają się Arita Ceramic Fair, które przyciągają ponad milion gości.
Muzea takie jak Muzeum Ceramiki Kyushu i Park Porcelany Arita chronią i promują to dziedzictwo.