Arita Ware/pl: Difference between revisions

From Global Knowledge Compendium of Traditional Crafts and Artisanal Techniques
Created page with "* Malowanie podszkliwne w kolorze kobaltowo-niebieskim"
FuzzyBot (talk | contribs)
Updating to match new version of source page
 
(22 intermediate revisions by 2 users not shown)
Line 1: Line 1:
<languages />
<languages />
== Przegląd ==
== Przegląd ==
'''Arita ware''' (有田焼, Arita-yaki) to ceniony styl japońskiej porcelany, który powstał na początku XVII wieku w mieście Arita, położonym w prefekturze Saga na wyspie Kiusiu. Znane ze swojego wyrafinowanego piękna, delikatnego malowania i globalnego wpływu, Arita ware było jednym z pierwszych japońskich produktów eksportowych z porcelany i pomogło ukształtować europejskie postrzeganie ceramiki wschodnioazjatyckiej.
'''Arita ware''' (有田焼, Arita-yaki) to ceniony styl japońskiej porcelany, który powstał na początku XVII wieku w mieście Arita, położonym w prefekturze Saga na wyspie Kiusiu. Znane ze swojego wyrafinowanego piękna, delikatnego malowania i globalnego wpływu, Arita ware było jednym z pierwszych japońskich produktów eksportowych z porcelany i pomogło ukształtować europejskie postrzeganie ceramiki wschodnioazjatyckiej.
Line 9: Line 10:
* Malowanie podszkliwne w kolorze kobaltowo-niebieskim
* Malowanie podszkliwne w kolorze kobaltowo-niebieskim


<div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
* Później pojawiły się wielobarwne emaliowane nakładki (w stylu ''aka-e'' i ''kinrande'')
* Later, multicolored enamel overglazes (''aka-e'' and ''kinrande'' styles)
</div>


<div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
<span id="History"></span>
== History ==
== Historia ==
</div>


<div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
=== Początki na początku XVII wieku ===
=== Origins in the Early 1600s ===
Historia wyrobów z Arita zaczyna się od odkrycia kaolinu, kluczowego składnika porcelany, w pobliżu Arita około 1616 roku. Mówi się, że rzemiosło to wprowadził koreański garncarz '''Yi Sam-pyeong''' (znany również jako Kanagae Sanbei), któremu przypisuje się założenie japońskiego przemysłu porcelanowego po jego przymusowej migracji podczas japońskich inwazji na Koreę (1592–1598).
The story of Arita ware begins with the discovery of kaolin, a key component of porcelain, near Arita around 1616. The craft is said to have been introduced by Korean potter '''Yi Sam-pyeong''' (also known as Kanagae Sanbei), who is credited with founding Japan's porcelain industry following his forced migration during the Japanese invasions of Korea (1592–1598).
</div>


<div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
=== Okres Edo: Wzrost znaczenia ===
=== Edo Period: Rise to Prominence ===
W połowie XVII wieku wyroby z Arita stały się luksusowym towarem w kraju i za granicą. Przez port Imari były eksportowane do Europy przez Holenderską Kompanię Wschodnioindyjską (VOC), gdzie konkurowały z chińską porcelaną i miały duży wpływ na zachodnią ceramikę.
By the mid-17th century, Arita ware had established itself as a luxury item domestically and abroad. Through the port of Imari, it was exported to Europe by the Dutch East India Company (VOC), where it competed with Chinese porcelain and greatly influenced Western ceramics.
</div>


<div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
=== Okres Meiji i czasy współczesne ===
=== Meiji Period and Modern Day ===
Garncarz z Arita dostosował się do zmieniających się rynków, włączając zachodnie techniki i style w epoce Meiji. Dziś Arita pozostaje centrum produkcji wysokiej jakości porcelany, łącząc tradycyjne metody z nowoczesną innowacją.
Arita potters adapted to changing markets, incorporating Western techniques and styles during the Meiji era. Today, Arita remains a center of fine porcelain production, blending traditional methods with modern innovation.
</div>


<div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
<span id="Characteristics_of_Arita_Ware"></span>
== Characteristics of Arita Ware ==
== Charakterystyka Arita Ware ==
</div>


<div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
<span id="Materials"></span>
=== Materials ===
=== Materiały ===
</div>


<div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
* Glinka kaolinowa z kamieniołomu Izumiyama
* Kaolin clay from Izumiyama quarry
</div>


<div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
* Wypalane w wysokiej temperaturze około 1300°C
* High-fired at temperatures around 1300°C
</div>


<div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
* Trwały korpus z porcelany szkliwionej
* Durable, vitrified porcelain body
</div>


<div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
=== Techniki dekoracyjne ===
=== Decorative Techniques ===
{| class="wikitable"
{| class="wikitable"
! Technique !! Description
! Technika !! Opis
|-
|-
| Underglaze Blue (Sometsuke) || Painted with cobalt blue before glazing and firing.
| Podszkliwny niebieski (Sometsuke) || Malowany kobaltowym błękitem przed szkliwieniem i wypalaniem.
|-
|-
| Overglaze Enamels (Aka-e) || Applied after the first firing; includes vibrant reds, greens, and gold.
| Szkliwne emalie (Aka-e) || Nakładane po pierwszym wypaleniu; obejmuje żywe czerwienie, zielenie i złoto.
|-
|-
| Kinrande Style || Incorporates gold leaf and elaborate ornamentation.
| Styl Kinrande || Zawiera złote liście i misterne zdobienia.
|}
|}
</div>


<div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
=== Motywy i tematy ===
=== Motifs and Themes ===
Typowe wzory obejmują:
Typical designs include:
</div>


<div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
* Natura: piwonie, żurawie, kwiaty śliwy
Nature: peonies, cranes, plum blossoms
</div>


<div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
* Sceny folklorystyczne i literackie
Folklore and literature scenes
</div>


<div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
* Wzory geometryczne i arabeskowe
Geometric and arabesque patterns
</div>


<div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
* Krajobrazy w stylu chińskim (wczesna faza eksportu)
Chinese-style landscapes (during early export phase)
</div>


<div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
<span id="Production_Process"></span>
== Production Process ==
== Proces produkcji ==
</div>


<div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
=== 1. Przygotowanie glinki ===
=== 1. Clay Preparation ===
Kaolin jest wydobywany, kruszony i rafinowany w celu uzyskania obrabialnej masy porcelanowej.
Kaolin is mined, crushed, and refined to produce a workable porcelain body.
</div>


<div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
=== 2. Kształtowanie ===
=== 2. Shaping ===
Rzemieślnicy formują naczynia ręcznie lub przy użyciu form, w zależności od stopnia skomplikowania i kształtu.
Craftsmen form vessels using hand-throwing or molds, depending on the complexity and shape.
</div>


<div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
=== 3. Pierwsze wypalanie (biszkopt) ===
=== 3. First Firing (Biscuit) ===
Elementy są suszone i wypalane w celu utwardzenia formy bez szkliwa.
Pieces are dried and fired to harden the form without glaze.
</div>


<div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
=== 4. Dekoracja ===
=== 4. Decoration ===
Wzory podszkliwne są nakładane tlenkiem kobaltu. Po szkliwieniu, drugie wypalanie w wysokiej temperaturze zeszkliwia porcelanę.
Underglaze designs are applied with cobalt oxide. After glazing, a second high-temperature firing vitrifies the porcelain.
</div>


<div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
=== 5. Emaliowanie emalią (opcjonalnie) ===
=== 5. Overglaze Enameling (Optional) ===
W przypadku wersji wielokolorowych dodaje się farby emaliowe i wypala ponownie w niższych temperaturach (~800°C).
For multicolored versions, enamel paints are added and fired again at lower temperatures (~800°C).
</div>


<div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
<span id="Cultural_Significance"></span>
== Cultural Significance ==
== Znaczenie kulturowe ==
</div>


<div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
Wyroby Arita reprezentują początki japońskiej porcelany jako sztuki i przemysłu.
Arita ware represents the beginning of Japanese porcelain as an art and industry.
</div>


<div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
Ministerstwo Gospodarki, Handlu i Przemysłu (METI) uznało ten wyrób za '''Tradycyjne Rzemiosło Japonii'''.
It was designated a '''Traditional Craft of Japan''' by the Ministry of Economy, Trade and Industry (METI).
</div>


<div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
Rzemiosło to zostało wpisane na listę UNESCO jako część inicjatyw na rzecz niematerialnego dziedzictwa kulturowego Japonii.
The craft has UNESCO recognition as part of Japan's intangible cultural heritage initiatives.
</div>


<div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
W dalszym ciągu wywiera wpływ na nowoczesną sztukę ceramiczną i wzornictwo zastawy stołowej na całym świecie.
It continues to influence modern ceramic art and tableware design worldwide.
</div>


<div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
<span id="Arita_Ware_Today"></span>
== Arita Ware Today ==
== Arita Ware dzisiaj ==
</div>


<div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
Współcześni artyści Arity często łączą wielowiekowe techniki z minimalistyczną, współczesną estetyką.
Modern Arita artists often blend centuries-old techniques with minimalist contemporary aesthetics.
</div>


<div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
Wiosną każdego roku w mieście Arita odbywają się '''Arita Ceramic Fair''', które przyciągają ponad milion gości.
The town of Arita hosts the '''Arita Ceramic Fair''' every spring, attracting over a million visitors.
</div>


<div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
Muzea takie jak '''Muzeum Ceramiki Kyushu''' i '''Park Porcelany Arita''' chronią i promują to dziedzictwo.
Museums like the '''Kyushu Ceramic Museum''' and '''Arita Porcelain Park''' preserve and promote the heritage.
</div>
== Categories ==
== Categories ==


Line 157: Line 102:
[[Category:Ceramics]]
[[Category:Ceramics]]
[[Category:Porcelain]]
[[Category:Porcelain]]
[[Category:Porcelain of Japan]]
[[Category:UNESCO Intangible Cultural Heritage (Japan)]]
[[Category:UNESCO Intangible Cultural Heritage (Japan)]]

Latest revision as of 06:21, 16 July 2025

Przegląd

Arita ware (有田焼, Arita-yaki) to ceniony styl japońskiej porcelany, który powstał na początku XVII wieku w mieście Arita, położonym w prefekturze Saga na wyspie Kiusiu. Znane ze swojego wyrafinowanego piękna, delikatnego malowania i globalnego wpływu, Arita ware było jednym z pierwszych japońskich produktów eksportowych z porcelany i pomogło ukształtować europejskie postrzeganie ceramiki wschodnioazjatyckiej.

Charakteryzuje się ona tym, że:

  • Biała porcelanowa podstawa
  • Malowanie podszkliwne w kolorze kobaltowo-niebieskim
  • Później pojawiły się wielobarwne emaliowane nakładki (w stylu aka-e i kinrande)

Historia

Początki na początku XVII wieku

Historia wyrobów z Arita zaczyna się od odkrycia kaolinu, kluczowego składnika porcelany, w pobliżu Arita około 1616 roku. Mówi się, że rzemiosło to wprowadził koreański garncarz Yi Sam-pyeong (znany również jako Kanagae Sanbei), któremu przypisuje się założenie japońskiego przemysłu porcelanowego po jego przymusowej migracji podczas japońskich inwazji na Koreę (1592–1598).

Okres Edo: Wzrost znaczenia

W połowie XVII wieku wyroby z Arita stały się luksusowym towarem w kraju i za granicą. Przez port Imari były eksportowane do Europy przez Holenderską Kompanię Wschodnioindyjską (VOC), gdzie konkurowały z chińską porcelaną i miały duży wpływ na zachodnią ceramikę.

Okres Meiji i czasy współczesne

Garncarz z Arita dostosował się do zmieniających się rynków, włączając zachodnie techniki i style w epoce Meiji. Dziś Arita pozostaje centrum produkcji wysokiej jakości porcelany, łącząc tradycyjne metody z nowoczesną innowacją.

Charakterystyka Arita Ware

Materiały

  • Glinka kaolinowa z kamieniołomu Izumiyama
  • Wypalane w wysokiej temperaturze około 1300°C
  • Trwały korpus z porcelany szkliwionej

Techniki dekoracyjne

Technika Opis
Podszkliwny niebieski (Sometsuke) Malowany kobaltowym błękitem przed szkliwieniem i wypalaniem.
Szkliwne emalie (Aka-e) Nakładane po pierwszym wypaleniu; obejmuje żywe czerwienie, zielenie i złoto.
Styl Kinrande Zawiera złote liście i misterne zdobienia.

Motywy i tematy

Typowe wzory obejmują:

  • Natura: piwonie, żurawie, kwiaty śliwy
  • Sceny folklorystyczne i literackie
  • Wzory geometryczne i arabeskowe
  • Krajobrazy w stylu chińskim (wczesna faza eksportu)

Proces produkcji

1. Przygotowanie glinki

Kaolin jest wydobywany, kruszony i rafinowany w celu uzyskania obrabialnej masy porcelanowej.

2. Kształtowanie

Rzemieślnicy formują naczynia ręcznie lub przy użyciu form, w zależności od stopnia skomplikowania i kształtu.

3. Pierwsze wypalanie (biszkopt)

Elementy są suszone i wypalane w celu utwardzenia formy bez szkliwa.

4. Dekoracja

Wzory podszkliwne są nakładane tlenkiem kobaltu. Po szkliwieniu, drugie wypalanie w wysokiej temperaturze zeszkliwia porcelanę.

5. Emaliowanie emalią (opcjonalnie)

W przypadku wersji wielokolorowych dodaje się farby emaliowe i wypala ponownie w niższych temperaturach (~800°C).

Znaczenie kulturowe

Wyroby Arita reprezentują początki japońskiej porcelany jako sztuki i przemysłu.

Ministerstwo Gospodarki, Handlu i Przemysłu (METI) uznało ten wyrób za Tradycyjne Rzemiosło Japonii.

Rzemiosło to zostało wpisane na listę UNESCO jako część inicjatyw na rzecz niematerialnego dziedzictwa kulturowego Japonii.

W dalszym ciągu wywiera wpływ na nowoczesną sztukę ceramiczną i wzornictwo zastawy stołowej na całym świecie.

Arita Ware dzisiaj

Współcześni artyści Arity często łączą wielowiekowe techniki z minimalistyczną, współczesną estetyką.

Wiosną każdego roku w mieście Arita odbywają się Arita Ceramic Fair, które przyciągają ponad milion gości.

Muzea takie jak Muzeum Ceramiki Kyushu i Park Porcelany Arita chronią i promują to dziedzictwo.

Categories