Arita Ware/pl: Difference between revisions

From Global Knowledge Compendium of Traditional Crafts and Artisanal Techniques
Created page with "=== Początki na początku XVII wieku === Historia wyrobów z Arita zaczyna się od odkrycia kaolinu, kluczowego składnika porcelany, w pobliżu Arita około 1616 roku. Mówi się, że rzemiosło to wprowadził koreański garncarz '''Yi Sam-pyeong''' (znany również jako Kanagae Sanbei), któremu przypisuje się założenie japońskiego przemysłu porcelanowego po jego przymusowej migracji podczas japońskich inwazji na Koreę (1592–1598)."
FuzzyBot (talk | contribs)
Updating to match new version of source page
 
(19 intermediate revisions by 2 users not shown)
Line 1: Line 1:
<languages />
<languages />
== Przegląd ==
== Przegląd ==
'''Arita ware''' (有田焼, Arita-yaki) to ceniony styl japońskiej porcelany, który powstał na początku XVII wieku w mieście Arita, położonym w prefekturze Saga na wyspie Kiusiu. Znane ze swojego wyrafinowanego piękna, delikatnego malowania i globalnego wpływu, Arita ware było jednym z pierwszych japońskich produktów eksportowych z porcelany i pomogło ukształtować europejskie postrzeganie ceramiki wschodnioazjatyckiej.
'''Arita ware''' (有田焼, Arita-yaki) to ceniony styl japońskiej porcelany, który powstał na początku XVII wieku w mieście Arita, położonym w prefekturze Saga na wyspie Kiusiu. Znane ze swojego wyrafinowanego piękna, delikatnego malowania i globalnego wpływu, Arita ware było jednym z pierwszych japońskich produktów eksportowych z porcelany i pomogło ukształtować europejskie postrzeganie ceramiki wschodnioazjatyckiej.
Line 20: Line 21:
W połowie XVII wieku wyroby z Arita stały się luksusowym towarem w kraju i za granicą. Przez port Imari były eksportowane do Europy przez Holenderską Kompanię Wschodnioindyjską (VOC), gdzie konkurowały z chińską porcelaną i miały duży wpływ na zachodnią ceramikę.
W połowie XVII wieku wyroby z Arita stały się luksusowym towarem w kraju i za granicą. Przez port Imari były eksportowane do Europy przez Holenderską Kompanię Wschodnioindyjską (VOC), gdzie konkurowały z chińską porcelaną i miały duży wpływ na zachodnią ceramikę.


<div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
=== Okres Meiji i czasy współczesne ===
=== Meiji Period and Modern Day ===
Garncarz z Arita dostosował się do zmieniających się rynków, włączając zachodnie techniki i style w epoce Meiji. Dziś Arita pozostaje centrum produkcji wysokiej jakości porcelany, łącząc tradycyjne metody z nowoczesną innowacją.
Arita potters adapted to changing markets, incorporating Western techniques and styles during the Meiji era. Today, Arita remains a center of fine porcelain production, blending traditional methods with modern innovation.
</div>


<div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
<span id="Characteristics_of_Arita_Ware"></span>
== Characteristics of Arita Ware ==
== Charakterystyka Arita Ware ==
</div>


<div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
<span id="Materials"></span>
=== Materials ===
=== Materiały ===
</div>


<div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
* Glinka kaolinowa z kamieniołomu Izumiyama
* Kaolin clay from Izumiyama quarry
</div>


<div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
* Wypalane w wysokiej temperaturze około 1300°C
* High-fired at temperatures around 1300°C
</div>


<div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
* Trwały korpus z porcelany szkliwionej
* Durable, vitrified porcelain body
</div>


<div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
=== Techniki dekoracyjne ===
=== Decorative Techniques ===
{| class="wikitable"
{| class="wikitable"
! Technique !! Description
! Technika !! Opis
|-
|-
| Underglaze Blue (Sometsuke) || Painted with cobalt blue before glazing and firing.
| Podszkliwny niebieski (Sometsuke) || Malowany kobaltowym błękitem przed szkliwieniem i wypalaniem.
|-
|-
| Overglaze Enamels (Aka-e) || Applied after the first firing; includes vibrant reds, greens, and gold.
| Szkliwne emalie (Aka-e) || Nakładane po pierwszym wypaleniu; obejmuje żywe czerwienie, zielenie i złoto.
|-
|-
| Kinrande Style || Incorporates gold leaf and elaborate ornamentation.
| Styl Kinrande || Zawiera złote liście i misterne zdobienia.
|}
|}
</div>


<div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
=== Motywy i tematy ===
=== Motifs and Themes ===
Typowe wzory obejmują:
Typical designs include:
</div>


<div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
* Natura: piwonie, żurawie, kwiaty śliwy
Nature: peonies, cranes, plum blossoms
</div>


<div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
* Sceny folklorystyczne i literackie
Folklore and literature scenes
</div>


<div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
* Wzory geometryczne i arabeskowe
Geometric and arabesque patterns
</div>


<div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
* Krajobrazy w stylu chińskim (wczesna faza eksportu)
Chinese-style landscapes (during early export phase)
</div>


<div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
<span id="Production_Process"></span>
== Production Process ==
== Proces produkcji ==
</div>


<div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
=== 1. Przygotowanie glinki ===
=== 1. Clay Preparation ===
Kaolin jest wydobywany, kruszony i rafinowany w celu uzyskania obrabialnej masy porcelanowej.
Kaolin is mined, crushed, and refined to produce a workable porcelain body.
</div>


<div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
=== 2. Kształtowanie ===
=== 2. Shaping ===
Rzemieślnicy formują naczynia ręcznie lub przy użyciu form, w zależności od stopnia skomplikowania i kształtu.
Craftsmen form vessels using hand-throwing or molds, depending on the complexity and shape.
</div>


<div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
=== 3. Pierwsze wypalanie (biszkopt) ===
=== 3. First Firing (Biscuit) ===
Elementy są suszone i wypalane w celu utwardzenia formy bez szkliwa.
Pieces are dried and fired to harden the form without glaze.
</div>


<div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
=== 4. Dekoracja ===
=== 4. Decoration ===
Wzory podszkliwne są nakładane tlenkiem kobaltu. Po szkliwieniu, drugie wypalanie w wysokiej temperaturze zeszkliwia porcelanę.
Underglaze designs are applied with cobalt oxide. After glazing, a second high-temperature firing vitrifies the porcelain.
</div>


<div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
=== 5. Emaliowanie emalią (opcjonalnie) ===
=== 5. Overglaze Enameling (Optional) ===
W przypadku wersji wielokolorowych dodaje się farby emaliowe i wypala ponownie w niższych temperaturach (~800°C).
For multicolored versions, enamel paints are added and fired again at lower temperatures (~800°C).
</div>


<div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
<span id="Cultural_Significance"></span>
== Cultural Significance ==
== Znaczenie kulturowe ==
</div>


<div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
Wyroby Arita reprezentują początki japońskiej porcelany jako sztuki i przemysłu.
Arita ware represents the beginning of Japanese porcelain as an art and industry.
</div>


<div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
Ministerstwo Gospodarki, Handlu i Przemysłu (METI) uznało ten wyrób za '''Tradycyjne Rzemiosło Japonii'''.
It was designated a '''Traditional Craft of Japan''' by the Ministry of Economy, Trade and Industry (METI).
</div>


<div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
Rzemiosło to zostało wpisane na listę UNESCO jako część inicjatyw na rzecz niematerialnego dziedzictwa kulturowego Japonii.
The craft has UNESCO recognition as part of Japan's intangible cultural heritage initiatives.
</div>


<div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
W dalszym ciągu wywiera wpływ na nowoczesną sztukę ceramiczną i wzornictwo zastawy stołowej na całym świecie.
It continues to influence modern ceramic art and tableware design worldwide.
</div>


<div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
<span id="Arita_Ware_Today"></span>
== Arita Ware Today ==
== Arita Ware dzisiaj ==
</div>


<div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
Współcześni artyści Arity często łączą wielowiekowe techniki z minimalistyczną, współczesną estetyką.
Modern Arita artists often blend centuries-old techniques with minimalist contemporary aesthetics.
</div>


<div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
Wiosną każdego roku w mieście Arita odbywają się '''Arita Ceramic Fair''', które przyciągają ponad milion gości.
The town of Arita hosts the '''Arita Ceramic Fair''' every spring, attracting over a million visitors.
</div>


<div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
Muzea takie jak '''Muzeum Ceramiki Kyushu''' i '''Park Porcelany Arita''' chronią i promują to dziedzictwo.
Museums like the '''Kyushu Ceramic Museum''' and '''Arita Porcelain Park''' preserve and promote the heritage.
</div>
== Categories ==
== Categories ==


Line 150: Line 102:
[[Category:Ceramics]]
[[Category:Ceramics]]
[[Category:Porcelain]]
[[Category:Porcelain]]
[[Category:Porcelain of Japan]]
[[Category:UNESCO Intangible Cultural Heritage (Japan)]]
[[Category:UNESCO Intangible Cultural Heritage (Japan)]]

Latest revision as of 06:21, 16 July 2025

Przegląd

Arita ware (有田焼, Arita-yaki) to ceniony styl japońskiej porcelany, który powstał na początku XVII wieku w mieście Arita, położonym w prefekturze Saga na wyspie Kiusiu. Znane ze swojego wyrafinowanego piękna, delikatnego malowania i globalnego wpływu, Arita ware było jednym z pierwszych japońskich produktów eksportowych z porcelany i pomogło ukształtować europejskie postrzeganie ceramiki wschodnioazjatyckiej.

Charakteryzuje się ona tym, że:

  • Biała porcelanowa podstawa
  • Malowanie podszkliwne w kolorze kobaltowo-niebieskim
  • Później pojawiły się wielobarwne emaliowane nakładki (w stylu aka-e i kinrande)

Historia

Początki na początku XVII wieku

Historia wyrobów z Arita zaczyna się od odkrycia kaolinu, kluczowego składnika porcelany, w pobliżu Arita około 1616 roku. Mówi się, że rzemiosło to wprowadził koreański garncarz Yi Sam-pyeong (znany również jako Kanagae Sanbei), któremu przypisuje się założenie japońskiego przemysłu porcelanowego po jego przymusowej migracji podczas japońskich inwazji na Koreę (1592–1598).

Okres Edo: Wzrost znaczenia

W połowie XVII wieku wyroby z Arita stały się luksusowym towarem w kraju i za granicą. Przez port Imari były eksportowane do Europy przez Holenderską Kompanię Wschodnioindyjską (VOC), gdzie konkurowały z chińską porcelaną i miały duży wpływ na zachodnią ceramikę.

Okres Meiji i czasy współczesne

Garncarz z Arita dostosował się do zmieniających się rynków, włączając zachodnie techniki i style w epoce Meiji. Dziś Arita pozostaje centrum produkcji wysokiej jakości porcelany, łącząc tradycyjne metody z nowoczesną innowacją.

Charakterystyka Arita Ware

Materiały

  • Glinka kaolinowa z kamieniołomu Izumiyama
  • Wypalane w wysokiej temperaturze około 1300°C
  • Trwały korpus z porcelany szkliwionej

Techniki dekoracyjne

Technika Opis
Podszkliwny niebieski (Sometsuke) Malowany kobaltowym błękitem przed szkliwieniem i wypalaniem.
Szkliwne emalie (Aka-e) Nakładane po pierwszym wypaleniu; obejmuje żywe czerwienie, zielenie i złoto.
Styl Kinrande Zawiera złote liście i misterne zdobienia.

Motywy i tematy

Typowe wzory obejmują:

  • Natura: piwonie, żurawie, kwiaty śliwy
  • Sceny folklorystyczne i literackie
  • Wzory geometryczne i arabeskowe
  • Krajobrazy w stylu chińskim (wczesna faza eksportu)

Proces produkcji

1. Przygotowanie glinki

Kaolin jest wydobywany, kruszony i rafinowany w celu uzyskania obrabialnej masy porcelanowej.

2. Kształtowanie

Rzemieślnicy formują naczynia ręcznie lub przy użyciu form, w zależności od stopnia skomplikowania i kształtu.

3. Pierwsze wypalanie (biszkopt)

Elementy są suszone i wypalane w celu utwardzenia formy bez szkliwa.

4. Dekoracja

Wzory podszkliwne są nakładane tlenkiem kobaltu. Po szkliwieniu, drugie wypalanie w wysokiej temperaturze zeszkliwia porcelanę.

5. Emaliowanie emalią (opcjonalnie)

W przypadku wersji wielokolorowych dodaje się farby emaliowe i wypala ponownie w niższych temperaturach (~800°C).

Znaczenie kulturowe

Wyroby Arita reprezentują początki japońskiej porcelany jako sztuki i przemysłu.

Ministerstwo Gospodarki, Handlu i Przemysłu (METI) uznało ten wyrób za Tradycyjne Rzemiosło Japonii.

Rzemiosło to zostało wpisane na listę UNESCO jako część inicjatyw na rzecz niematerialnego dziedzictwa kulturowego Japonii.

W dalszym ciągu wywiera wpływ na nowoczesną sztukę ceramiczną i wzornictwo zastawy stołowej na całym świecie.

Arita Ware dzisiaj

Współcześni artyści Arity często łączą wielowiekowe techniki z minimalistyczną, współczesną estetyką.

Wiosną każdego roku w mieście Arita odbywają się Arita Ceramic Fair, które przyciągają ponad milion gości.

Muzea takie jak Muzeum Ceramiki Kyushu i Park Porcelany Arita chronią i promują to dziedzictwo.

Categories