Arita Ware/ka: Difference between revisions

From Global Knowledge Compendium of Traditional Crafts and Artisanal Techniques
Created page with "* თეთრი ფაიფურის ძირი"
 
Created page with "== წარმოების პროცესი =="
Line 7: Line 7:
* თეთრი ფაიფურის ძირი
* თეთრი ფაიფურის ძირი


<div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
* კობალტის ლურჯი მინანქრის ქვეშ შეღებვა
* Cobalt blue underglaze painting
</div>


<div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
* მოგვიანებით, მრავალფეროვანი მინანქრის მინანქრები (''aka-e'' და ''kinrande'' სტილები)
* Later, multicolored enamel overglazes (''aka-e'' and ''kinrande'' styles)
</div>


<div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
<span id="History"></span>
== History ==
== ისტორია ==
</div>


<div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
=== წარმოშობა 17-ე საუკუნის დასაწყისში ===
=== Origins in the Early 1600s ===
არიტას ნაკეთობების ისტორია იწყება კაოლინის, ფაიფურის ძირითადი კომპონენტის, აღმოჩენით, არიტას მახლობლად, დაახლოებით 1616 წელს. ამბობენ, რომ ეს ხელობა კორეელმა მეთუნემ „ი სამ-პიონგმა“ (ასევე ცნობილი როგორც კანაგაე სანბეი) შემოიტანა, რომელსაც მიეწერება იაპონიის ფაიფურის ინდუსტრიის დაარსება კორეაში იაპონელების შემოსევების (1592–1598) დროს იძულებითი მიგრაციის შემდეგ.
The story of Arita ware begins with the discovery of kaolin, a key component of porcelain, near Arita around 1616. The craft is said to have been introduced by Korean potter '''Yi Sam-pyeong''' (also known as Kanagae Sanbei), who is credited with founding Japan's porcelain industry following his forced migration during the Japanese invasions of Korea (1592–1598).
</div>


<div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
=== ედოს პერიოდი: პოპულარობის აღზევება ===
=== Edo Period: Rise to Prominence ===
მე-17 საუკუნის შუა პერიოდისთვის არიტას ნაკეთობები ფუფუნების საგნად ჩამოყალიბდა როგორც ქვეყნის შიგნით, ასევე მის ფარგლებს გარეთ. იმარის პორტის გავლით, ნიდერლანდების აღმოსავლეთ ინდოეთის კომპანია (VOC) მას ევროპაში ექსპორტზე ატარებდა, სადაც ის ჩინურ ფაიფურს კონკურენციას უწევდა და დიდი გავლენა მოახდინა დასავლურ კერამიკაზე.
By the mid-17th century, Arita ware had established itself as a luxury item domestically and abroad. Through the port of Imari, it was exported to Europe by the Dutch East India Company (VOC), where it competed with Chinese porcelain and greatly influenced Western ceramics.
</div>


<div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
=== მეიჯის პერიოდი და თანამედროვე დრო ===
=== Meiji Period and Modern Day ===
არიტას მეთუნეები მეიჯის ეპოქაში ცვალებად ბაზრებს ეგუებოდნენ და დასავლურ ტექნიკასა და სტილებს იყენებდნენ. დღესაც არიტა ფაიფურის წარმოების ცენტრად რჩება, სადაც ტრადიციული მეთოდები თანამედროვე ინოვაციებთან არის შერწყმული.
Arita potters adapted to changing markets, incorporating Western techniques and styles during the Meiji era. Today, Arita remains a center of fine porcelain production, blending traditional methods with modern innovation.
</div>


<div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
<span id="Characteristics_of_Arita_Ware"></span>
== Characteristics of Arita Ware ==
== Arita Ware-ის მახასიათებლები ==
</div>


<div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
<span id="Materials"></span>
=== Materials ===
=== მასალები ===
</div>


<div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
* კაოლინის თიხა იზუმიამას კარიერიდან
* Kaolin clay from Izumiyama quarry
</div>


<div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
* მაღალ ტემპერატურაზე, დაახლოებით 1300°C ტემპერატურაზე გამოწვისას
* High-fired at temperatures around 1300°C
</div>


<div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
* გამძლე, ვიტრიფიცირებული ფაიფურის კორპუსი
* Durable, vitrified porcelain body
</div>


<div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
=== დეკორატიული ტექნიკა ===
=== Decorative Techniques ===
{| class="wikitable"
{| class="wikitable"
! Technique !! Description
! ტექნიკა !! აღწერა
|-
|-
| Underglaze Blue (Sometsuke) || Painted with cobalt blue before glazing and firing.
| მინანქრის ქვეშ ლურჯი (სომეცუკე) || შეღებილია კობალტის ლურჯით მინანქრისა და გამოწვის წინ.
|-
|-
| Overglaze Enamels (Aka-e) || Applied after the first firing; includes vibrant reds, greens, and gold.
| მინანქრის ქვეშ მინანქრის მინანქარი (აკა-) || წასმულია პირველი გამოწვის შემდეგ; მოიცავს ნათელ წითელ, მწვანე და ოქროსფერ ფერებს.
|-
|-
| Kinrande Style || Incorporates gold leaf and elaborate ornamentation.
| კინრანდეს სტილი || შეიცავს ოქროს ფოთლებს და დახვეწილ ორნამენტებს.
|}
|}
</div>


<div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
=== მოტივები და თემები ===
=== Motifs and Themes ===
ტიპიური დიზაინები მოიცავს:
Typical designs include:
</div>


<div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
* ბუნება: პეონები, წეროები, ქლიავის ყვავილები
Nature: peonies, cranes, plum blossoms
</div>


<div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
* ფოლკლორული და ლიტერატურული სცენები
Folklore and literature scenes
</div>


<div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
* გეომეტრიული და არაბესკული ნიმუშები
Geometric and arabesque patterns
</div>


<div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
* ჩინური სტილის პეიზაჟები (ექსპორტის ადრეული ფაზის დროს)
Chinese-style landscapes (during early export phase)
</div>


<div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
<span id="Production_Process"></span>
== Production Process ==
== წარმოების პროცესი ==
</div>


<div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
=== 1. თიხის მომზადება ===
=== 1. Clay Preparation ===
კაოლინი მოიპოვება, დაქუცმაცდება და რაფინირდება ფაიფურის დასამუშავებელი კორპუსის ორგანიზაცია.
Kaolin is mined, crushed, and refined to produce a workable porcelain body.
</div>


<div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
=== 2. ფორმირება ===
=== 2. Shaping ===
ხელოსნები ჭურჭელს ხელით ან ყალიბების გამოყენებით ამზადებენ, სირთულისა და ფორმის მიხედვით.
Craftsmen form vessels using hand-throwing or molds, depending on the complexity and shape.
</div>


<div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
=== 3. პირველი გამოწვა (ბისკვიტი) ===
=== 3. First Firing (Biscuit) ===
ნაჭრები შრება და იწვება ფორმის გასამაგრებლად მინანქრის გარეშე.
Pieces are dried and fired to harden the form without glaze.
</div>


<div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
=== 4. დეკორაცია ===
=== 4. Decoration ===
მინანქრის ქვეშ დიზაინი კობალტის ოქსიდით გამოიყენება. მინაპაკეტის დამუშავების შემდეგ, ფაიფური მეორე მაღალტემპერატურულ გამოწვაზე მინებად იქცევა.
Underglaze designs are applied with cobalt oxide. After glazing, a second high-temperature firing vitrifies the porcelain.
</div>


<div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
=== 5. მინანქრის გადაფარვა (არასავალდებულო) ===
=== 5. Overglaze Enameling (Optional) ===
მრავალფეროვანი ვერსიებისთვის, მინანქრის საღებავები ემატება და ხელახლა იწვება უფრო დაბალ ტემპერატურაზე (~800°C).
For multicolored versions, enamel paints are added and fired again at lower temperatures (~800°C).
</div>


<div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
<span id="Cultural_Significance"></span>
== Cultural Significance ==
== კულტურული მნიშვნელობა ==
</div>


<div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
არიტას ნაკეთობები იაპონური ფაიფურის, როგორც ხელოვნებისა და ინდუსტრიის, დასაწყისს წარმოადგენს.
Arita ware represents the beginning of Japanese porcelain as an art and industry.
</div>


<div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
ეკონომიკის, ვაჭრობისა და მრეწველობის სამინისტროს (METI) მიერ იგი „იაპონიის ტრადიციულ ხელობად“ იქნა აღიარებული.
It was designated a '''Traditional Craft of Japan''' by the Ministry of Economy, Trade and Industry (METI).
</div>


<div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
ნაკეთობას იუნესკომ იაპონიის არამატერიალური კულტურული მემკვიდრეობის ინიციატივების ფარგლებში აღიარება აქვს მიღებული.
The craft has UNESCO recognition as part of Japan's intangible cultural heritage initiatives.
</div>


<div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
ის კვლავაც ახდენს გავლენას თანამედროვე კერამიკულ ხელოვნებასა და სუფრის ჭურჭლის დიზაინზე მთელ მსოფლიოში.
It continues to influence modern ceramic art and tableware design worldwide.
</div>


<div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
<span id="Arita_Ware_Today"></span>
== Arita Ware Today ==
== არიტა უეარი დღეს ==
</div>


<div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
თანამედროვე არიტას მხატვრები ხშირად ურევენ საუკუნოვან ტექნიკას მინიმალისტურ თანამედროვე ესთეტიკასთან.
Modern Arita artists often blend centuries-old techniques with minimalist contemporary aesthetics.
</div>


<div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
არიტას ქალაქი ყოველ გაზაფხულზე მასპინძლობს „არიტას კერამიკის ბაზრობას“, რომელიც მილიონზე მეტ ვიზიტორს იზიდავს.
The town of Arita hosts the '''Arita Ceramic Fair''' every spring, attracting over a million visitors.
</div>


<div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
ისეთი მუზეუმები, როგორიცაა ''კიუშუს კერამიკის მუზეუმი'' და ''არიტას ფაიფურის პარკი'', ინარჩუნებენ და პოპულარიზაციას უწევენ მემკვიდრეობას.
Museums like the '''Kyushu Ceramic Museum''' and '''Arita Porcelain Park''' preserve and promote the heritage.
</div>
== Categories ==
== Categories ==



Revision as of 04:55, 20 June 2025

მიმოხილვა

არიტას ნაკეთობები (有田焼, არიტა-იაკი) იაპონური ფაიფურის ცნობილი სტილია, რომელიც XVII საუკუნის დასაწყისში ქალაქ არიტაში წარმოიშვა, რომელიც კიუშუს კუნძულზე, საგას პრეფექტურაში მდებარეობს. ცნობილია თავისი დახვეწილი სილამაზით, ნაზი მოხატულობითა და გლობალური გავლენით, არიტას ნაკეთობები იაპონიის ერთ-ერთი პირველი ფაიფურის ექსპორტი იყო და ხელი შეუწყო აღმოსავლეთ აზიური კერამიკის შესახებ ევროპული აღქმის ჩამოყალიბებას.

იგი ხასიათდება თავისი:

  • თეთრი ფაიფურის ძირი
  • კობალტის ლურჯი მინანქრის ქვეშ შეღებვა
  • მოგვიანებით, მრავალფეროვანი მინანქრის მინანქრები (aka-e და kinrande სტილები)

ისტორია

წარმოშობა 17-ე საუკუნის დასაწყისში

არიტას ნაკეთობების ისტორია იწყება კაოლინის, ფაიფურის ძირითადი კომპონენტის, აღმოჩენით, არიტას მახლობლად, დაახლოებით 1616 წელს. ამბობენ, რომ ეს ხელობა კორეელმა მეთუნემ „ი სამ-პიონგმა“ (ასევე ცნობილი როგორც კანაგაე სანბეი) შემოიტანა, რომელსაც მიეწერება იაპონიის ფაიფურის ინდუსტრიის დაარსება კორეაში იაპონელების შემოსევების (1592–1598) დროს იძულებითი მიგრაციის შემდეგ.

ედოს პერიოდი: პოპულარობის აღზევება

მე-17 საუკუნის შუა პერიოდისთვის არიტას ნაკეთობები ფუფუნების საგნად ჩამოყალიბდა როგორც ქვეყნის შიგნით, ასევე მის ფარგლებს გარეთ. იმარის პორტის გავლით, ნიდერლანდების აღმოსავლეთ ინდოეთის კომპანია (VOC) მას ევროპაში ექსპორტზე ატარებდა, სადაც ის ჩინურ ფაიფურს კონკურენციას უწევდა და დიდი გავლენა მოახდინა დასავლურ კერამიკაზე.

მეიჯის პერიოდი და თანამედროვე დრო

არიტას მეთუნეები მეიჯის ეპოქაში ცვალებად ბაზრებს ეგუებოდნენ და დასავლურ ტექნიკასა და სტილებს იყენებდნენ. დღესაც არიტა ფაიფურის წარმოების ცენტრად რჩება, სადაც ტრადიციული მეთოდები თანამედროვე ინოვაციებთან არის შერწყმული.

Arita Ware-ის მახასიათებლები

მასალები

  • კაოლინის თიხა იზუმიამას კარიერიდან
  • მაღალ ტემპერატურაზე, დაახლოებით 1300°C ტემპერატურაზე გამოწვისას
  • გამძლე, ვიტრიფიცირებული ფაიფურის კორპუსი

დეკორატიული ტექნიკა

ტექნიკა აღწერა
მინანქრის ქვეშ ლურჯი (სომეცუკე) შეღებილია კობალტის ლურჯით მინანქრისა და გამოწვის წინ.
მინანქრის ქვეშ მინანქრის მინანქარი (აკა-ე) წასმულია პირველი გამოწვის შემდეგ; მოიცავს ნათელ წითელ, მწვანე და ოქროსფერ ფერებს.
კინრანდეს სტილი შეიცავს ოქროს ფოთლებს და დახვეწილ ორნამენტებს.

მოტივები და თემები

ტიპიური დიზაინები მოიცავს:

  • ბუნება: პეონები, წეროები, ქლიავის ყვავილები
  • ფოლკლორული და ლიტერატურული სცენები
  • გეომეტრიული და არაბესკული ნიმუშები
  • ჩინური სტილის პეიზაჟები (ექსპორტის ადრეული ფაზის დროს)

წარმოების პროცესი

1. თიხის მომზადება

კაოლინი მოიპოვება, დაქუცმაცდება და რაფინირდება ფაიფურის დასამუშავებელი კორპუსის ორგანიზაცია.

2. ფორმირება

ხელოსნები ჭურჭელს ხელით ან ყალიბების გამოყენებით ამზადებენ, სირთულისა და ფორმის მიხედვით.

3. პირველი გამოწვა (ბისკვიტი)

ნაჭრები შრება და იწვება ფორმის გასამაგრებლად მინანქრის გარეშე.

4. დეკორაცია

მინანქრის ქვეშ დიზაინი კობალტის ოქსიდით გამოიყენება. მინაპაკეტის დამუშავების შემდეგ, ფაიფური მეორე მაღალტემპერატურულ გამოწვაზე მინებად იქცევა.

5. მინანქრის გადაფარვა (არასავალდებულო)

მრავალფეროვანი ვერსიებისთვის, მინანქრის საღებავები ემატება და ხელახლა იწვება უფრო დაბალ ტემპერატურაზე (~800°C).

კულტურული მნიშვნელობა

არიტას ნაკეთობები იაპონური ფაიფურის, როგორც ხელოვნებისა და ინდუსტრიის, დასაწყისს წარმოადგენს.

ეკონომიკის, ვაჭრობისა და მრეწველობის სამინისტროს (METI) მიერ იგი „იაპონიის ტრადიციულ ხელობად“ იქნა აღიარებული.

ნაკეთობას იუნესკომ იაპონიის არამატერიალური კულტურული მემკვიდრეობის ინიციატივების ფარგლებში აღიარება აქვს მიღებული.

ის კვლავაც ახდენს გავლენას თანამედროვე კერამიკულ ხელოვნებასა და სუფრის ჭურჭლის დიზაინზე მთელ მსოფლიოში.

არიტა უეარი დღეს

თანამედროვე არიტას მხატვრები ხშირად ურევენ საუკუნოვან ტექნიკას მინიმალისტურ თანამედროვე ესთეტიკასთან.

არიტას ქალაქი ყოველ გაზაფხულზე მასპინძლობს „არიტას კერამიკის ბაზრობას“, რომელიც მილიონზე მეტ ვიზიტორს იზიდავს.

ისეთი მუზეუმები, როგორიცაა კიუშუს კერამიკის მუზეუმი და არიტას ფაიფურის პარკი, ინარჩუნებენ და პოპულარიზაციას უწევენ მემკვიდრეობას.

Categories