Bizen Ware/mk: Difference between revisions

From Global Knowledge Compendium of Traditional Crafts and Artisanal Techniques
Created page with "== Глина и материјали == Бизенските садови користат „глина со висока содржина на железо“ (хијоза) што се наоѓа локално во Бизен и околните области. Глината е: * Зреена неколку години за да се зголеми пластичноста и цврстината * Податлива, но издржлива по печење *..."
FuzzyBot (talk | contribs)
Updating to match new version of source page
 
(6 intermediate revisions by 2 users not shown)
Line 1: Line 1:
<languages />
<languages />
 
[[File:Bizen.png|thumb|Bizen ware vessel, unglazed stoneware with natural ash glaze and fire marks. A product of anagama kiln firing, reflecting the rustic aesthetics of Okayama Prefecture’s ceramic tradition.]]


„Бизен-јаки“ (備前焼, „Бизен-јаки“) е вид традиционална јапонска грнчарија што потекнува од „провинцијата Бизен“, во денешна „префектура Окајама“. Тоа е една од најстарите форми на грнчарија во Јапонија, позната по својата препознатлива црвеникаво-кафеава боја, недостаток на глазура и земјени, рустични текстури.
„Бизен-јаки“ (備前焼, „Бизен-јаки“) е вид традиционална јапонска грнчарија што потекнува од „провинцијата Бизен“, во денешна „префектура Окајама“. Тоа е една од најстарите форми на грнчарија во Јапонија, позната по својата препознатлива црвеникаво-кафеава боја, недостаток на глазура и земјени, рустични текстури.
Line 36: Line 36:
== Печки и техники на печење ==
== Печки и техники на печење ==


<div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
=== Традиционални печки ===
=== Traditional Kilns ===
Бизенските садови обично се печат во:
Bizen ware is typically fired in:
* '''Анагама печки''': печки со една комора, во облик на тунел, вградени во падини
* '''Anagama kilns''': single-chamber, tunnel-shaped kilns built into slopes
* '''Ноборигама печки''': печки со повеќе комори, во скали, распоредени на рид
* '''Noborigama kilns''': multi-chamber, stepped kilns arranged up a hillside
</div>


<div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
=== Процес на печење ===
=== Firing Process ===
* Печењето на дрва трае 10–14 дена континуирано
* Wood-firing lasts for 10–14 days continuously
* Температурата достигнува до 1.300°C (2.370°F)
* Temperature reaches up to 1,300°C (2,370°F)
* Пепелта од борово дрво се топи и се спојува со површината
* Ash from pinewood melts and fuses with the surface
* Не се нанесува глазура; завршната обработка на површината се постигнува целосно преку ефекти на печка
* No glaze is applied; surface finish is achieved entirely through kiln effects
</div>


<div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
<span id="Aesthetic_Characteristics"></span>
== Aesthetic Characteristics ==
== Естетски карактеристики ==
</div>


<div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
Конечниот изглед на бизенските садови зависи од:
The final appearance of Bizen ware depends on:
* Позиција во печката (напред, од страна, закопана во жар)
* Position in the kiln (front, side, buried in embers)
* Наслаги од пепел и проток на пламен
* Ash deposits and flame flow
* Вид на употребено дрво (обично бор)
* Type of wood used (typically pine)
</div>


<div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
<span id="Common_Surface_Patterns"></span>
=== Common Surface Patterns ===
=== Вообичаени површински шеми ===
</div>


<div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
{| class="wikitable"
{| class="wikitable"
! Pattern !! Description
! Модел !! Опис
|-
|-
| '''Goma''' (胡麻) || Sesame-like specks formed by melted pine ash
| '''Гома''' (胡麻) || Сусамови дамки формирани од стопен пепел од бор
|-
|-
| '''Hidasuki''' (緋襷) || Red-brown lines created by wrapping rice straw around the piece
| '''Хидасуки''' (緋襷) || Црвено-кафеави линии создадени со завиткување на оризова сламка околу парчето
|-
|-
| '''Botamochi''' (牡丹餅) || Circular marks caused by placing small discs on the surface to block ash
| '''Ботамочи''' (牡丹餅) || Кружни ознаки предизвикани со поставување мали дискови на површината за блокирање на пепелта
|-
|-
| '''Yohen''' (窯変) || Random flame-induced color shifts and effects
| '''Јоен''' (窯変) || Случајни промени во бојата и ефекти предизвикани од пламен
|}
|}
</div>


<div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
<div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
Line 84: Line 74:
</div>
</div>


<div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
Бизенската опрема вклучува широк спектар на функционални и церемонијални форми:
Bizen ware includes a wide range of both functional and ceremonial forms:
</div>


<div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
=== Функционална опрема ===
=== Functional Ware ===
* Тегли со вода (мизусаши)
* Water jars (mizusashi)
* Чајни (чаван)
* Tea bowls (chawan)
* Вазни за цвеќе (hanaire)
* Flower vases (hanaire)
* Саке шишиња и чаши (токури и гуиноми)
* Sake bottles and cups (tokkuri & guinomi)
* Малтери и тегли за складирање
* Mortars and storage jars
</div>


<div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
=== Уметничка и церемонијална употреба ===
=== Artistic and Ceremonial Use ===
* Саксии за бонсаи
* Bonsai pots
* Скулпторски дела
* Sculptural works
* Вазни за икебана
* Ikebana vases
* Прибор за чајна церемонија
* Tea ceremony utensils
</div>


<div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
== Културно значење ==
== Cultural Significance ==
* Бизенските грнчарски производи се тесно поврзани со „ваби-саби естетиката“, која ги цени несовршеностите и природната убавина.
* Bizen ware is closely tied to '''wabi-sabi aesthetics''', which value imperfection and natural beauty.
* Остануваат омилени меѓу мајсторите за чај, практичарите на икебана и колекционерите на керамика.
* It remains a favorite among tea masters, ikebana practitioners, and ceramic collectors.
* Многу бизенски грнчари продолжуваат да произведуваат парчиња користејќи вековни техники пренесени во семејствата.
* Many Bizen potters continue to produce pieces using centuries-old techniques passed down within families.
</div>


<div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
== Значајни места за печки ==
== Notable Kiln Sites ==
* '''Село Имбе''' (伊部町): Традиционален центар на Бизен керамика; е домаќин на фестивали на грнчарство и многу работни печки.
* '''Imbe Village''' (伊部町): Traditional center of Bizen ware; hosts pottery festivals and houses many working kilns.
* '''Старо училиште Имбе''' (Музеј на традиционална и современа уметност за грнчарство Бизен)
* '''Old Imbe School''' (Bizen Pottery Traditional and Contemporary Art Museum)
* '''Печка на Канешиге Тојо''': Зачувана за образовни цели
* '''Kiln of Kaneshige Tōyō''': Preserved for educational purposes
</div>


<div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
== Современа пракса ==
== Contemporary Practice ==
Денес, грнчарските садови Бизен ги произведуваат и традиционални и модерни грнчари. Додека некои одржуваат антички методи, други експериментираат со формата и функцијата. Регионот е домаќин на „Фестивалот на грнчарство Бизен“ секоја есен, привлекувајќи илјадници посетители и колекционери.
Today Bizen ware is produced by both traditional and modern potters. While some maintain ancient methods, others experiment with form and function. The region hosts the '''Bizen Pottery Festival''' every autumn, drawing thousands of visitors and collectors.
</div>


<div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
== Значајни грнчари од Бизен ==
== Notable Bizen Potters ==
* [[Канешиге Тојо]] (1896–1967) – Живо национално богатство
* [[Kaneshige Tōyō]] (1896–1967) – Living National Treasure
* Јамамото Тозан
* Yamamoto Tōzan
* Фуџивара Кеи Исто така прогласен за Живо национално богатство
* Fujiwara Kei Also designated as Living National Treasure
* Какурезаки Рјуичи Современ иноватор
* Kakurezaki Ryuichi Contemporary innovator
</div>


<div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
<div class="mw-translate-fuzzy">
[[Category:Japanese Pottery]]
[[Category:Japanese Pottery]]
[[Category:Japan]]
[[Category:Japan]]

Latest revision as of 05:27, 17 July 2025

Bizen ware vessel, unglazed stoneware with natural ash glaze and fire marks. A product of anagama kiln firing, reflecting the rustic aesthetics of Okayama Prefecture’s ceramic tradition.

„Бизен-јаки“ (備前焼, „Бизен-јаки“) е вид традиционална јапонска грнчарија што потекнува од „провинцијата Бизен“, во денешна „префектура Окајама“. Тоа е една од најстарите форми на грнчарија во Јапонија, позната по својата препознатлива црвеникаво-кафеава боја, недостаток на глазура и земјени, рустични текстури.

Бизенските садови ја имаат ознаката за Важно нематеријално културно добро на Јапонија, а Бизенските печки се признати меѓу шесте древни печки на Јапонија (日本六古窯, „Нихон Рокојо“).

Преглед

Бизенските садови се карактеризираат со:

  • Употреба на висококвалитетна глина од регионот Имбе
  • Печење без глазура (техника позната како „јакишиме“)
  • Долго, бавно печење дрва во традиционални печки анагама или ноборигама
  • Природни шари создадени со оган, пепел и поставување во печката

Секое парче бизенска опрема се смета за уникатно, бидејќи конечната естетика е одредена од природните ефекти на печката, а не од применетата декорација.

Историја

Потекло

Потеклото на бизенските садови датира барем од „периодот Хејан“ (794–1185), со корени во суеските садови, порана форма на неглазирани камени садови. До „периодот Камакура“ (1185–1333), бизенските садови се развиле во препознатлив стил со робусни употребливи предмети.

Феудално покровителство

За време на периодите „Муромачи (1336–1573)“ и „Едо (1603–1868)“, бизенските садови цветале под покровителство на кланот Икеда и локалните даимјо. Широко се користеле за чајни церемонии, кујнски прибор и религиозни цели.

Пад и преродба

Периодот Меиџи (1868–1912) донесе индустријализација и пад на побарувачката. Сепак, Бизен грнчарството доживеа преродба во 20 век преку напорите на мајстори грнчари како што е „Канешиге Тојо“, кој подоцна беше прогласен за „Живо национално богатство“.

Глина и материјали

Бизенските садови користат „глина со висока содржина на железо“ (хијоза) што се наоѓа локално во Бизен и околните области. Глината е:

  • Зреена неколку години за да се зголеми пластичноста и цврстината
  • Податлива, но издржлива по печење
  • Многу реактивна на пепел и пламен, овозможувајќи природни декоративни ефекти

Печки и техники на печење

Традиционални печки

Бизенските садови обично се печат во:

  • Анагама печки: печки со една комора, во облик на тунел, вградени во падини
  • Ноборигама печки: печки со повеќе комори, во скали, распоредени на рид

Процес на печење

  • Печењето на дрва трае 10–14 дена континуирано
  • Температурата достигнува до 1.300°C (2.370°F)
  • Пепелта од борово дрво се топи и се спојува со површината
  • Не се нанесува глазура; завршната обработка на површината се постигнува целосно преку ефекти на печка

Естетски карактеристики

Конечниот изглед на бизенските садови зависи од:

  • Позиција во печката (напред, од страна, закопана во жар)
  • Наслаги од пепел и проток на пламен
  • Вид на употребено дрво (обично бор)

Вообичаени површински шеми

Модел Опис
Гома (胡麻) Сусамови дамки формирани од стопен пепел од бор
Хидасуки (緋襷) Црвено-кафеави линии создадени со завиткување на оризова сламка околу парчето
Ботамочи (牡丹餅) Кружни ознаки предизвикани со поставување мали дискови на површината за блокирање на пепелта
Јоен (窯変) Случајни промени во бојата и ефекти предизвикани од пламен

Forms and Uses

Бизенската опрема вклучува широк спектар на функционални и церемонијални форми:

Функционална опрема

  • Тегли со вода (мизусаши)
  • Чајни (чаван)
  • Вазни за цвеќе (hanaire)
  • Саке шишиња и чаши (токури и гуиноми)
  • Малтери и тегли за складирање

Уметничка и церемонијална употреба

  • Саксии за бонсаи
  • Скулпторски дела
  • Вазни за икебана
  • Прибор за чајна церемонија

Културно значење

  • Бизенските грнчарски производи се тесно поврзани со „ваби-саби естетиката“, која ги цени несовршеностите и природната убавина.
  • Остануваат омилени меѓу мајсторите за чај, практичарите на икебана и колекционерите на керамика.
  • Многу бизенски грнчари продолжуваат да произведуваат парчиња користејќи вековни техники пренесени во семејствата.

Значајни места за печки

  • Село Имбе (伊部町): Традиционален центар на Бизен керамика; е домаќин на фестивали на грнчарство и многу работни печки.
  • Старо училиште Имбе (Музеј на традиционална и современа уметност за грнчарство Бизен)
  • Печка на Канешиге Тојо: Зачувана за образовни цели

Современа пракса

Денес, грнчарските садови Бизен ги произведуваат и традиционални и модерни грнчари. Додека некои одржуваат антички методи, други експериментираат со формата и функцијата. Регионот е домаќин на „Фестивалот на грнчарство Бизен“ секоја есен, привлекувајќи илјадници посетители и колекционери.

Значајни грнчари од Бизен

  • Канешиге Тојо (1896–1967) – Живо национално богатство
  • Јамамото Тозан
  • Фуџивара Кеи – Исто така прогласен за Живо национално богатство
  • Какурезаки Рјуичи – Современ иноватор